فرهنگ «دین‌خو»

#سام_منتظری    
 آرامش دوستدار، فیلسوف، نویسنده و پژوهشگر نامدار ایرانی عصر روز چهارشنبه، پنجم آبان ماه، در منزل خود در شهر کلن آلمان درگذشت !    

  شهرت وی به دلیل دیدگاه‌های انتقادی معروفش دربارهٔ دین و فرهنگ دینی در جامعهٔ ایران است. وی بر این باور است که فرهنگ ایرانی فرهنگی «دین‌خو» است و از این روی قدرت اندیشیدن ندارد. از نظر دوستدار ایجاد تراژدی در معنی راستین آن، به‌جز موارد استثنا در شاهنامه فردوسی، در فرهنگ ایران امکان‌پذیر نیست. دیدگاهی که با نقد دیگران روبرو شده‌است. از دید او در کل تاریخ دین خوی ایران، تنها چهار نفر در ایران اندیشیده‌اند یا به‌راستی پرسیده‌اند و به این فرایند نزدیک شده‌اند: خیام ، محمد رازی، فردوسی و ابن مقفع ( روزبه). واژه‌های «دین‌خویی» و «امتناع تفکر» و روزمرگی، سه واژهٔ کلیدی اوست. آرامش دوستدار «دین‌خویی» را نه شکلی از تفکر که «امتناع تفکر» به معنای محال بودن اندیشیدن در فرهنگ دینی می‌داند.

آرامش دوستدار در کتاب «خویشاوندی پنهان» در بخشی با عنوان «شاخص‌های فرهنگ دینی» بعد نخست «فرهنگ دینی» را عدم پرسش‌گری می‌داند.